Trochę historii

Najczęściej myślimy, że patchwork i quilting to amerykańskie “wynalazki”. Prawda jest jednak zupełnie inna…

Czy wiesz, że

  • patchwork to zszywanie małych kawałków tkanin w większą całość, quilt zaś to wynik zszycia ze sobą kilku warstw tkanin poprzez przepikowanie ich razem.
  • Najstarsze przykłady ubrań, powstałych ze skrawków albo przez przepikowanie kilku warstw były znalezione w egipskich grobowcach i mają nawet 5 tysięcy lat.
  • Ubrania z kawałków zszytych w większą tkaninę są charakterystyczne dla wielu kultur. Występowały w starożytnych Indiach, w Korei (pojagi), w Japonii, wśród plemion Indian obu Ameryk (mola, seminole).
  • Najstarszy istniejący użytkowy quilt to pikowany dywan, znaleziony w mongolskiej jaskini. Jest przechowywany w Sankt Petersburgu, powstał prawdopodobnie w XI wieku.
  • Jednym z najstarszych istniejących quiltów ozdobnych jest praca, ilustrująca historię Tristana i Izoldy. Tristan Quilt powstał na Sycylii ok. 1360 roku. Składa się z dwóch gładkich warstw lnu i wypełnienia. Pikowanie jasnymi i brązowymi nićmi utworzyło obrazy, dodatkowo uwypuklone przez wprowadzenie pomiędzy warstwy bawełnianych włókien (technika trapunto). Jedna z części tego quiltu jest przechowywana w Victoria and Albert Museum w Londynie.
  • W wiktoriańskiej Anglii posiadanie quiltu, zszywanego metodą crazy (czyli bez żadnego wzoru, z nieregularnych skrawków) i ozdobionego ręcznym haftem było oznaką wysokiego statusu społecznego i zamożności. Tylko bowiem zamożne Angielki mogły pozwolić sobie na służbę, która wykonywała czynności domowe w czasie, gdy pani domu poświęcała swój czas na ręczne szycie.
  • Do Ameryki Północnej patchwork i quilt został przywieziony przez osadników w XVII wieku. Najstarszy quilt wiszący w amerykańskim muzeum w Baltimore został uszyty w Anglii około 1630 roku.
  • W USA grupa osób, zajmująca się patchworkiem i quiltingiem liczy obecnie ponad 20 milionów osób.

 

Wiele z nas dochodziło do tej formy artystycznego rękodzieła samodzielnie, przeszukując czasopisma, książki czy oglądając wystawy patchworku. A teraz, w dobie internetu, odwiedzając blogi patchworkowe czy wirtualne kursy. Niektóre stawiały swoje pierwsze patchworkowe kroki w projekcie „Kołderka za jeden uśmiech”, który istnieje w Polsce od 2004 roku i jest adaptacją projektu Linus. Jednocześnie zainteresowanie patchworkami ciągle rosło: w różnych częściach Polski zaczęły powstawać małe grupy, które spotykały się, aby razem rozwijać swoje umiejętności, a przy okazji pokazywały inne swoje patchworkowe prace.

Już prawie trzy lata na Facebooku działa wirtualna grupa „Patchwork po Polsku”, która zrzesza teraz ponad 1100 osób, a jej zastępy rosną lawinowo. Tam też tworzą się nowe grupy tematyczne lub wspólnoty na jeden projekt, na przykład „Modern Patchwork” czy „Ślubny Patchwork dla…”.

Od roku, regularnie co miesiąc, spotyka się w Warszawie wiele quilterek, także z okolic Warszawy, aby dzielić się doświadczeniami, a także wspólnie szyć. Z tej grupy pochodzą członkinie-założycielki naszego Stowarzyszenia, które oczywiście jest otwarte dla wszystkich zainteresowanych i już znacznie powiększyło swoje szeregi.

Gdzie można zobaczyć polskie patchworki?

Wiele polskich quilterek miało możliwość zaprezentować swoje prace lokalnie, ale dopiero inicjatywa polskiego przedstawicielstwa firmy Bernina (BMD Polska) zaowocowała w roku 2012 pierwszą ogólnopolską wystawą patchworku na dużą skalę. Wystawa odbyła się w Krakowie, w Centrum Sztuki Nowoczesnej ‚Solvay’. Dzięki tej wystawie w wielu miastach w Polsce zorganizowano kursy szycia patchworków, co jeszcze bardziej spopularyzowało tę formę artystycznego rękodzieła.

W roku 2014 w Berlinie, na zaproszenie Niemieckiej Gildii Patchworku, podczas wspólnej imprezy 28. edycji Dni Patchworku Gildii i 9. Textile Art Berlin polskie quilterki zaprezentowały międzynarodowej publiczności 33 prace na wystawie zatytułowanej „Polski Patchwork – tradycyjny, współczesny, nowoczesny”.

W lutym 2016 r. w Szczecinie na wyspie Łasztownia miała miejsce kolejna ogólnopolska wystawa patchworku, na której 43 uczestniczki pokazały 71 prac w pięknych wnętrzach historycznego budynku Centrum Kultury Euroregionu Stara Rzeźnia.

Co więcej, dzięki wsparciu i życzliwości wielu osób, podczas 10. edycji Prague Patchwork Meeting zaprezentowano 10 patchworków polskich quilterek – tym samym nasze Stowarzyszenie Polskiego Patchworku miało pierwsze oficjalne wystąpienie na arenie międzynarodowej.

Lokalnie czy globalnie?

Oczywiście działania w dziedzinie patchworku mogą odbywać się w każdym wymiarze – w zaciszu domowym lub na skalę lokalną, krajową czy nawet międzynarodową. Najistotniejsza jest chęć tworzenia i pokazania swoich prac. A przy tym wśród bratnich dusz można podzielić się doświadczeniem, zapytać o radę, odkryć nowe idee – rozwijać się.